De Wereld Draait Door heeft een nieuwe categorie, Waarom eten we dit niet?, die vanaf nu regelmatig zal terugkeren in de uitzendingen. Een goed initiatief, omdat veel consumenten weinig inzicht hebben in hoe onze voedselproductie eruit ziet en wat voor onvoorziene gevolgen onze eetcultuur soms heeft.

In de uitzending van 22 september zaten Joël Broekaert en Joris Bijdendijk bij Matthijs aan tafel om het te hebben over de Nederlandse geitenbokken. Joël legde zeer genuanceerd uit hoe de geitenindustrie er in ons land uitziet. In het kort: om geitenmelk (en dus geitenyoghurt en geitenkaas) te produceren moet een geit een lammetje krijgen. De helft van deze lammetjes is vrouwelijk en wordt dus aangehouden omdat deze later zelf melk gaan produceren, de andere helft is mannelijk. De mannetjes, bokken, hebben zodra ze geboren worden hun levensdoel bereikt: hun moeder geeft weer melk. De bokjes verlaten na 2 dagen de boerderij om, onder het genot van een goede portie antibiotica en in gezelschap van honderden andere bokjes, in vier à vijf weken afgemest te worden voor de slacht. Hun vlees wordt geëxporteerd naar zuid Europa. En oja, voor zo weinig geld dat de boer geld mag bijleggen om de bokjes te laten ophalen.

 
En het levensdoel van die bokken (en lees voor het gemak ook: stieren en leghanen, want die kennen een vergelijkbare situatie), dát is toch wel een gesprek waard. Want waarom eten we die bokken niet? Joris bereidde een heerlijk gerecht, en ook van de charcuterie van Nel Schellekens werd genoten. Waar zendtijd beperkt is, is het wereldwijde web dat niet en stap ik graag in waar het gesprek aan tafel bij Matthijs ophield. Dit doe ik door een flauwe maar belangrijke vraag te stellen: is het eten van geitenbokken de oplossing?

Als al die 70.000 geitenbokken 4 à 5 maanden leven in plaats van de huidige 4 à 5 weken, kost dat ontzettend veel voer, tijd en ruimte. In een Nederland waar we het toch wel redelijk met elkaar eens zijn dat we minder vlees moeten consumeren is dit wellicht niet de meest wenselijke oplossing. Al is het op het eerste oog wel de makkelijkste. Maar.. Kritisch zijn zonder een alternatief te bieden telt niet. Dus schotel ik graag een aantal alternatieven voor.

Op het eerste oog zijn er drie alternatieven: duurmelken, gesekst sperma en veganisme. Duurmelken houdt in dat een geit in haar leven minder lammetjes hoeft te krijgen omdat er technieken gebruikt worden om langer te kunnen blijven melken voordat de melkproductie stopt en er weer een nieuw lammetje nodig is. Maar, er worden op deze wijze nog steeds bokken geboren waar een levensdoel voor gevonden moet worden. Next. Inzet van gesekst sperma is een vrij nieuwe techniek, waarbij melkgeiten enkel geïnsemineerd worden met sperma dat vrouwen voortbrengt. Deze techniek is echter nog erg duur en als alle melkgeiten alleen maar vrouwelijke lammeren gaan krijgen zal de consumptie van geitenmelk flink omhoog moeten. De ethische kant van deze oplossing nog buiten beschouwing gelaten. Tot slot, veganisme: als we geiten niet meer houden voor menselijk gebruik en ze alleen in natuurgebieden en kinderboerderijen (zijn die trouwens veganistisch genoeg?) laten rondlopen is het probleem de wereld uit. Helaas is het niet mogelijk om een land een dieet op te leggen en zal consumptie van geitenmelk, -yoghurt en –kaas onverminderd doorgaan via de vrije markt.

Wat kunnen we nu concluderen? Joël deed niks tekort aan de nuances in de discussie. Zoals het er nu uit ziet, blijven er geitenbokken geboren worden (ook al zijn het er met duurmelken minder). Maar hoe krijgen we die bokken aan de man? Waar traditionele Rendang van geiten gemaakt wordt, gooien we in Nederland tóch liever een runderlapje in de pan. Gelukkig zijn er in Nederland een aantal enthousiastelingen die zich hard maken voor de bok. Nel Schellekens staat bekend als mannenverslindster, in haar restaurant de Gulle Waard serveert ze zelfs bokkenballen. Festival Welcome to the Village serveerde een weekend lang stier, haan en bok aan de festivalgangers. Ook boeren ondernemen stappen: melkgeitenhoudster Jeanette van de Ven houdt al haar bokken aan en probeert via verschillende wegen het vlees aan de man te brengen. Ook Lydia van Maurik, die met haar Bokkenbunker onderdak biedt aan getienbokken, brengt het verhaal de wereld in (mede middels prachtig design en hilarische filmpjes, check it out). Tot slot is er YFM Brabant, die een jaar lang aan de agendering van het mannenvlees probleem werkte.

Zo belanden we dus bij de volgende relevante vraag, waar nog geen voldoening gevend antwoord op lijkt te zijn: wiens verantwoordelijkheid is het nou om mannen aan de man te krijgen? Boeren, slagers, chefs of doodgewone consumenten? Ik ben in elk geval blij dat er een aantal individuen initiatief nemen!

Geef jij ook om mannen en lijkt het je tof om samen na te denken over een project om ze in winkels en op borden te krijgen? Neem contact met me op!